امید اجتماعی به عنوان عاملی زیربنایی در دستیابی به همبستگی و انسجام اجتماعی، زمینه ساز مشارکت و همکاری میان اعضای جامعه و پدید آمدن ثبات و نظم است. یکی از دغدغههای کنونی در رابطه با پیشرفت ایران، حفظ و تقویت امید مردم برای رسیدن به آیندهای بهتر و دستیابی به خواستههای معقول فردی و جمعیشان است؛ اینکه مردم بتوانند به دورنمایی مشترک و دلخواه بیاندیشند و امکان رسیدن به آن را با توجه به توانمندیهای فردی و جمعیشان و نیز فرصتهایی که محیط در اختیارشان میگذارد برای خود مهیا ببینند. عدالت اجتماعی و مقابله با تبعیضهای آشکار و پنهان علیه اقشار مختلف اجتماع بر میزان امید اجتماعی سهمی بهسزا دارد. همچنین لازم است موضوع امید اجتماعی از دو جنبۀ فردی و جمعی مورد بررسی قرار گیرد.اما چگونه میتوان به دور از خیالپردازی، امید و اطمینان نسبت به آیندهای بهتر را تقویت کرد و در عین حال با واقع بینی متوجه مشکلات و کاستیهای جامعه بود و برای رفع آنها چارهاندیشی نمود؟ میزان امیدواری اقشار و گروههای مختلف مردم تا چه حد متاثر از سطح دسترسی آنان به منابع قدرت اقتصادی است؟ سرمایههای معنوی، فرهنگی و اجتماعی که میان گروههای مختلف مردم مشترکند و میتوانند موّلد امید باشند کدامند؟
امید پیوندی معنادار با زمان گذشته، حال و آینده دارد. چه فهمی از ماهیت و هدف زندگی فردی و جمعی انسان و یا پیشرفت اجتماعی میتواند موّلد امید باشد؟ چگونه میتوان دیدگاهی امیدبخش و مبتنی بر واقعیت از پیشرفت و روند تاریخی آن را در جامعه تقویت کرد و از سایر دیدگاهها فاصله گرفت؟ دین در تقویت انگیزههای درونی و جریانهای مثبت اجتماعی چه نقشی میتواند ایفا کند؟
برای حفظ و تقویت امید در سطح جامعه لازم است توانمندیها و ظرفیتهای گروهها و اقشار مختلف به رسمیت شناخته شود و علاوه بر این میان گروههای مختلف تعامل و همکاری شکل گیرد. به این منظور چه ساختارها و تدابیری برای مبارزه با انواع تعصب جنسی، قومی، مذهبی و طبقاتی اندیشیده شده است؟ چه روشهایی برای بازشناسی تنوع جامعۀ ایرانی و ارزشمندی آن از سویی و زدودن باورهای نادرست نسبت به گروههای مختلف از سوی دیگر لازم است؟
این مجموعه قصد دارد با کاوش در مسائلی از این دست موضوع امید و ارتباط آن با انسجام و همبستگی اجتماعی را در فضای فکری و گفتمانی کشور مورد بررسی و توجه بیشتر قرار دهد.
گفتمان ایران این سوال را که رسانهها چه نقشی در تقویت امید اجتماعی در ایران میتوانند داشته باشند در یک جلسهی بحث و گفتگو در شهریور ۱۳۹۹ با حضور جمعی از خبرنگاران و فعالان اجتماعی به مشورت گذاشت.